Najnowsza wersja projektu nowelizacji kodeksu pracy (UD210) pozwoli na kontrolę pracownika podczas pracy w domu bez jego zgody.

Trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw przygotowanym przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii. Wiele kontrowersji wzbudza zapis dotyczący dot. kontroli pracownika podczas pracy zdalnej. W poprzedniej wersji projektu nowelizacji kodeksu pracy, pracodawca miał prawo kontrolować pracę zdalną w miejscu jej świadczenia za uprzednią zgodą pracownika. W najnowszym projekcie nie ma już zapisu o zgodzie pracownika. Pracodawca będzie miał prawo dokonać takiej kontroli w miejscu i w godzinach wykonywania pracy zdalnej nie naruszając jednak prywatności pracownika i innych osób.

Strategia Demograficzna 2040

17 marca 2021 r. została zaprezentowana Strategia Demograficzna 2040, w ramach której Rząd planuje wprowadzić kolejne zmiany w Kodeksie Pracy. Zmiany przewidują m.in.:

·  zwiększenie stabilności zatrudnienia rodziców,

·  ograniczenie możliwości zawierania umów o pracę na czas określony z osobami w wieku do 40 lat do maksymalnie 2 umów, na łączny czas nie przekraczający 15 miesięcy,

·  ochronę przed zwolnieniem dla obojga rodziców,

· objęcie matek ochroną do 12 miesięcy po ich powrocie do pracy z urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego (niezależnie od wymiaru czasu pracy),

·  wprowadzenie ochrony dla ojców w ciągu 1. roku życia dziecka, przy czym dla małżeństw ochrona ma obowiązywać od momentu zajścia żony w ciążę,

·    wprowadzenia elastycznych form zatrudnienia dla rodziców,

·   gwarancję elastycznej pracy dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4 np. praca zdalna, hybrydowa lub elastyczny czas pracy – wybór będzie uzależniony od charakteru wykonywanej pracy,

·    gwarancja pracy w obniżonym wymiarze godzin dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4,

·  gwarancja, że różne elastyczne formy mogą być stosowane równocześnie w zależności od charakteru wykonywanej pracy.

Proponowane rozwiązania nowej polityki demograficznej mają w najbliższym czasie zostać skierowane do konsultacji.

Elektroniczne umowy o pracę

Do wykazu prac Rady Ministrów został wpisany projekt ustawy o zawieraniu i rozliczaniu umów w sposób elektroniczny przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii. Zgodnie z założeniami projektu możliwe będzie zawieranie umów o pracę, umów zleceń dla małych pracodawców w sposób elektroniczny. Nowa forma zawarcia umowy ma być dodatkową opcją oprócz tradycyjnej papierowej formy. Na portalu rządowym będą udostępnione szablony umów gotowe do wypełnienia oraz dodatkowe funkcjonalności takie jak np.  składanie wniosków urlopowych, rozliczanie urlopu pracowników, zgłaszanie umów do ZUS i KAS, wyliczenie należnych składek i zaliczek podatkowych, obliczenie wysokości wynagrodzenia netto pracowników. Projekt ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w III kwartale 2021 r.

Praktyka absolwencka

Umowa o praktykę absolwencką staje się coraz bardziej popularną formą zatrudnienia. Do praktyk absolwenckich nie mają zastosowania przepisy prawa pracy, z wyjątkami wskazanymi w ustawie o praktykach absolwenckich jak np. kwestiami dotyczącymi zasad niedyskryminacji, równego traktowania, wymiaru czasu pracy czy odpoczynku. Praktykantem może być osoba, która ukończyła co najmniej gimnazjum i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30 roku życia (dotyczy też osób, mających świadectwo ukończenia szkoły za granicą, uznane za równorzędne świadectwu polskiemu). Umowa może być zawarta na okres maksymalnie 3 miesięcy. Możliwe jest zawarcie kilku kolejnych umów z praktykantem. Zawarcie kolejnych umów pomiędzy praktykantem a podmiotem przyjmującym na praktykę jest możliwe tylko na łączny okres wynoszący 3 miesiące. Tygodniowy wymiar pracy nie może przekraczać 40 godzin. Praktykę odbywa się na podstawie pisemnej umowy o praktykę absolwencką. Podstawą prawną praktyk absolwenckich jest ustawa z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich, a nie Kodeks pracy, co umożliwia pracodawcy dużo większą swobodę w określaniu warunków wynagrodzenia. Praktyka może mieć charakter zarówno odpłatny, jak i nieodpłatny. Jeśli ma charakter odpłatny, wysokość miesięcznego wynagrodzenia nie może przekroczyć dwukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, w 2021 r. jest to 5600 zł brutto. W przypadku praktyki odpłatnej, okres wypowiedzenia wynosi 7 dni.  Wynagrodzenie praktykanta zwolnione jest ze składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz FP i FGŚP. Od 1 stycznia 2021 roku, osoby do 26 roku życia, które otrzymały przychody z tytułu praktyk absolwenckich są również objęte zwolnieniem podatkowym. Od następnego dnia po ukończeniu 26 lat absolwent płaci podatek od wynagrodzenia według 17% stawki. Praktykant, który zarejestrował się w urzędzie pracy jako bezrobotny, nadal może utrzymać ten status. Absolwent musi jednak zgłosić fakt odbywania praktyk do PUP-u. Jeśli praktyka jest nieodpłatna lub wynagrodzenie nie przekracza połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę, to praktykant może nadal pobierać zasiłek dla bezrobotnych.

Weryfikacja pracowników za pomocą certyfikatów

Jeszcze we wrześniu do Sejmu ma trafić projekt ustawy umożliwiającej pracodawcom pozyskanie informacji o tym, czy dany pracownik lub kandydat do pracy jest zaszczepiony przeciwko COVID-19. Ministerstwo Zdrowia szykuje system certyfikatów szczepienia dla pracowników, do którego będą mieć wgląd pracodawcy. W certyfikacie będzie albo zielony, albo czerwony i znajdzie się w nim zdjęcie danej osoby.

Test przedsiębiorcy

Rząd powrócił do pomysłu z 2019 roku, czyli na wprowadzenie „testu przedsiębiorcy”, który miałby wyeliminować samozatrudnienie i uregulować rynek pracy. Pomysł zakłada stworzenie mechanizmu określającego, kto rzeczywiście jest przedsiębiorcą, a kto tylko korzysta z preferencyjnego opodatkowania. Nowe przepisy nałożą na przedsiębiorców obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów w formie elektronicznej. Mają one trafiać do fiskusa, gdzie będą weryfikowane.

Zmiana stanowiska PIP odnośnie urlopu wypoczynkowego

Art. 162. Kodeksu pracy mówi:

Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Do tej pory stanowisko PIP było jednoznaczne i spójne z art. 162 Kodeksu pracy. Główny Inspektorat Pracy jednak zmodyfikował swoje dotychczasowe stanowisko i potwierdził, że nieudzielenie pracownikowi przynajmniej jednej części wypoczynku obejmującej co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych nie stanowi wykroczenia przeciwko prawom pracownika. Jeśli z punktu widzenia pracownika korzystniejsze jest wykorzystanie urlopu w kilku częściach, z których każda będzie krótsza niż dwa tygodnie, pracodawca może udzielić urlopu w takiej formie i wówczas takie działanie nie stanowiłoby wykroczenia przeciwko prawom pracownika.

Kary za brak PPK

Polski Fundusz Rozwoju (PFR) dokona weryfikacji, które podmioty nie dopełniły obowiązku podpisania umowy na zarządzanie PPK. Przypominamy, że nie zawarcie w terminie umowy o zarządzanie PPK podlega karze grzywny w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego. Nie zawarcie zaś w terminie umowy o prowadzenie PPK oznaczać może grzywnę w wysokości od 1000 zł do 1 000 000 zł. Pisma w tej sprawie będą wysyłane od września. Mają być one dostarczane za pośrednictwem elektronicznego systemu ZUS.

Ministerstwo Finansów opublikowało objaśnienia podatkowe dotyczące pakietu VAT e-commerce.

Zawarte w objaśnieniach informacje dotyczą: wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, sprzedaży na odległość towarów importowanych, roli operatorów interfejsów elektronicznych, procedur szczególnych tzw. One Stop Shop (OSS) i Import One Stop Shop (IOSS) oraz uproszczonej procedury w zakresie deklarowania i odroczenia płatności podatku z tytułu importu towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 150 euro. Objaśnienia mają ułatwić prawidłową interpretację zmienianych przepisów i mają moc wiążącą dla administracji skarbowej.

SLIM VAT 2 z podpisem Prezydenta

19 sierpnia 2021 r. Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą pakiet kolejnych uproszczeń w VAT, tzw. pakiet Slim VAT 2, który zacznie obowiązywać od 1 października 2021 r. Zakłada on m.in. określenie miejsca „dostawy ruchomej” w transakcjach łańcuchowych, gdy pierwszy lub ostatni podmiot organizuje transport lub wysyłkę, w zakresie WNT i importu usług zniesienie warunku uzależniającego odliczenie podatku naliczonego w tym samym okresie, w którym wykazano podatek należny, od wykazania VAT należnego w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, w zakresie Importu usług/WNT – doprecyzowano moment dokonania korekty in-minus tj. w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania. Zmiany obejmują również m.in. zniesienie szeregu formalności, których niedopełnienie skutkowało wadliwością faktury (np. brak obowiązku zamieszczania oznaczenia „DUPLIKAT”, gdy faktura pierwotna ulegnie zniszczeniu lub zaginie; brak obowiązku umieszczania na fakturze korygującej wyrazów „FAKTURA KORYGUJĄCA” albo „KOREKTA”, czy wskazywania przyczyny korekty), dopuszczono możliwość wystawienia faktury na co najmniej 60 dni przed dostawą towaru, wykonaniem usługi lub otrzymaniem zaliczki, wydłużenie z dwóch do trzech lat możliwości skorzystania z ulgi na złe długi, szerszą możliwość uznawania biletów za faktury VAT, czy łatwiejszy wybór opcji opodatkowania VAT w obrocie nieruchomościami.

Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2022 r.

Rada Ministrów wydała projekt rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej, która będzie obowiązywać od 1 stycznia 2022 r. Minimalne wynagrodzenie wzrośnie o 200 zł z 2800 zł brutto do 3000 zł brutto, a najniższa stawka godzinowa dla samozatrudnionych i zleceniobiorców o 1,30 zł: z 18,30 zł do 19,60 zł. Warto pamiętać, że nowe wynagrodzenie minimalne będzie miało bezpośredni wpływ na wiele innych wskaźników obowiązujących pracodawców i przedsiębiorców, takich jak wymiary składek ZUS.

Może ono również wpłynąć pośrednio na wzrost przeciętnego wynagrodzenia. Przeciętna płaca w gospodarce w 2022 r. może - jak prognozuje rząd - przekroczyć 5,8 tys. zł.

Projekt ustawy wprowadzającej nową opłatę opakowaniową

Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało projekt zmian ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi., który przewiduje m.in. wprowadzenie nowej opłaty opakowaniowej, która obciążać będzie podmioty wprowadzające produkty w opakowaniach przeznaczone dla gospodarstw domowych. Stawka opłaty opakowaniowej dla poszczególnych rodzajów opakowań ustalona zostanie przez Ministra Klimatu i Środowiska w rozporządzeniu i będzie zależała m.in. od rodzaju opakowania, możliwości recyklingu, zawartości materiału pochodzącego z recyklingu. Maksymalna stawka opłaty ma wynosić 2 zł za 1 kg dla każdego rodzaju opakowania. Nowe przepisy mają wejść w życie od 1 stycznia 2023 r.

Robocza wersja struktury logicznej e-Faktury

Ministerstwo Finansów udostępniło roboczą wersję struktury logicznej e-Faktury (FA_VAT). Od 1 stycznia 2022 r. Faktury ustrukturyzowane, wystawione i udostępnione za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur będą funkcjonowały w obrocie gospodarczym jako jedna z dopuszczanych form dokumentowania transakcji, obok faktur papierowych i obecnie występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych. Ministerstwo udostępniło również zestaw przykładowych plików e-Faktury, które pokazują sposób wypełnienia struktury w określonych przypadkach. W początkowym okresie stosowanie e-Faktury ma być rozwiązaniem dobrowolnym.  Udostępnienie roboczej wersji struktury ma jednak pomóc przedsiębiorcom odpowiednio wcześnie dopasować systemy informatyczne. 

Nowy formularz VAT-26

Nowy formularz VAT-26 dotyczący informacji o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej ma wejść wy życie 1 października 2021 r. Główne zmiany dotyczą przedłużenia terminu składania formularza (teraz należy go składać w ciągu 7 dni od dnia, w którym został poniesiony pierwszy wydatek związany z danym pojazdem, po zmianach będzie go można złożyć do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został poniesiony pierwszy wydatek związany z danym pojazdem) oraz objaśnień do formularza. 

Zmiany podatkowe w ramach Polskiego Ładu 

8 września 2021 r. Ministerstwo Finansów poinformowało o ostatecznej wersji pakietu zmian podatkowych przewidzianych w programie Polski Ład. Dla osób rozliczających się liniowym podatkiem PIT stawka składki zdrowotnej wynosić będzie 4,9 proc. Bez zmian pozostało założenie o braku możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku, a także wysokość składki zdrowotnej dla osób osiągających przychody ze stosunku pracy oraz osób prowadzących działalność gospodarczą rozliczających się według skali podatkowej (składka w wysokości 9 proc. dochodu).

Projekt ustaw stanowiących część podatkową rządowego programu „Polski Ład” zawiera cały szereg istotnych zmian dotyczących polskiego systemu podatkowego. Do najważniejszych z nich należą m.in. podniesienie kwoty wolnej od podatku w PIT do 30 tys. zł oraz drugiego progu skali podatkowej do 120 tys. zł, likwidacja odliczenia składki zdrowotnej od podatku i zmiany dotyczące podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących działalność gospodarczą. W zakresie CIT projekt zawiera m.in. wprowadzenie nowego podatku, który ma stanowić rodzaj minimalnego CIT dotyczącego podmiotów, które nie wykazują w Polsce dochodów podlegających opodatkowaniu, wprowadzenie nowego systemu ulg dotyczących innowacji, zmiany w przepisach o estońskim CIT, podatku u źródła czy cenach transferowych. W zakresie VAT ustawa wprowadza tzw. grupy VAT i zmiany dotyczące popularyzacji obrotu bezgotówkowego. Wejście w życie większości zmian przewidywane jest od 1 stycznia 2022 r. 

Inne zmiany przewidziane przez Polski Ład:

- ukryta dywidenda

Projektowane zmiany przewidują zasadę, na podstawie której wypłaty dokonywane na rzecz udziałowca lub podmiotu powiązanego z udziałowcem, które są generowane w sposób sztuczny (nie powiązane bezpośrednio z działalnością) i mogą być postrzegane jako ukryta dywidenda, nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodu. 

- ograniczenie obliczalności odsetek od zadłużenia 

Projekt ustawy zakłada zmiany mające na celu doprecyzowanie, że nadwyżka kosztów finansowania dłużnego w części, w jakiej przewyższa kwotę 3 mln PLN albo 30 proc. podatkowej EBITDA będzie wyłączona z kosztów uzyskania przychodu.

- miejsce faktycznego zarządu

Projekt zakłada wprowadzenie do polskiej ustawy CIT pojęcie miejsca faktycznego zarządu („effective place of management”).

Zgodnie z projektowanymi przepisami spółka zarejestrowana poza terytorium Polski będzie mogła być uznana za polskiego rezydenta podatkowego (w ramach koncepcji miejsca faktycznego zarządu) w przypadku, gdy osoby lub podmioty zasiadające w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających podatnika mają miejsce zamieszkania albo siedzibę lub zarząd na terytorium Polski.

- obostrzenia dotyczące reorganizacji spółek

w ramach tzw. uszczelniania systemu podatkowego przewidywane są kolejne obostrzenia dotyczące reorganizacji spółek – połączeń, podziałów, przekształceń, aportów (wkładów niepieniężnych) oraz transakcji wymiany udziałów, w ramach których przewidywane są np. dodatkowe warunki dla neutralności połączenia lub podziału spółek dla wspólnika spółki oraz transakcji wymiany udziałów.

W praktyce, na gruncie ww. przepisów, samo dwukrotne przeprowadzenie transakcji połączenia / podziału / wymiany udziałów może wystarczyć do opodatkowania, nawet jeśli podatnik byłby w stanie wskazać tzw. uzasadnione przyczyny ekonomiczne.